De tussenschaal van de middelgrote stad: Amersfoort, Apeldoorn en Zwolle

Hoe bouw je als middelgrote stad bruggen tussen de lange adem van de Omgevingsvisie en de dynamiek van projecten en tussen gebiedsontwikkelingen? In Apeldoorn, Amersfoort en Zwolle zijn kaarten een hulpmiddel om de ruimtelijke en programmatische samenhang inzichtelijk te maken.

Apeldoorn, Amersfoort en Zwolle hebben een flinke woningbouwopgave. Apeldoorn realiseert de komende jaren twaalfduizend nieuwe woningen, zevenduizend daarvan binnenstedelijk. In Zwolle staan in 2030 tienduizend nieuwe woningen, een groot deel in het nieuwe centrumgebied.

In alle drie de steden zijn kaarten ontwikkelt die samenhang tussen ontwikkelingen duiden en een basis vormen voor het gesprek over programma’s en andere overkoepelende thema’s. Hoe zijn ze gemaakt en hoe worden ze ingezet? Was is hun status en hoe houden ze de dynamiek vast?

Drie ruimtelijk strategen en stadsstedenbouwers vertellen hun verhaal.

Stadsstedenbouwer Jaap Gräber: “De gemeente ontwikkelt zich snel; de markt en de context van ontwikkelingen zit vol dynamiek. Aan de andere kant is het ontwikkelen van de stad een traag proces is. Hoe krijg je dat bij elkaar? Wij werken in Apeldoorn met onze Omgevingsvisie 2040 – maar hadden behoefte aan een instrument om de brug te slaan naar die dynamiek. Stedenbouw is technisch en nauwkeurig. De kaart is de tekenende taal. Ophangen, op tafel leggen en er over praten; de kennisuitwisseling is heel belangrijk. De kaart toont programma’s, niet projecten. En hij is dynamisch; elk jaar komt er een bijleggende uitvoeringsagenda”

Ruimtelijke strateeg Henry Huiskamp: “In 2021 is de Omgevingsvisie vastgesteld, met ontwikkelingszones plus programma’s voor het grotere centrum – het stadshart en de krans eromheen met Gebiedsontwikkeling Spoorzone en Gebiedsontwikkeling Nieuwe Veemarkt. Deze gebiedsontwikkelingen zitten systemisch aan elkaar vast, waarbij de mobiliteitstransitie met nieuwe centrumhubs een aanjager is voor meer verblijfskwaliteit en groen, in de oude binnenstad, de zone daaromheen en in de belangrijke aanrijroutes. Zo ontstaat ook meer ruimte voor de wateropgaven in deze Deltastad. Ontwerpen en schakelen tussen de verschillende schaalniveaus om een hulpmiddel in de vorm van abstracte themakaarten

Ruimtelijk strateeg Arno Goosens: “In Amersfoort is de één van de uitdagingen om het thema Gezonde Leefomgeving onder de aandacht te brengen. Naast een traditie van mooie (losse) wijken zochten we naar samenhang en de betekenis van levensaders voor de stad”