What-if verkenningen: Nederland in 2100

Stel je nou eens voor dat we in 2100 met 24 miljoen mensen in dit land leven, en dat de zeespiegel flink stijgt. Hoe ziet Nederland er dan uit? Hoe wonen we, verbouwen we voedsel, wekken we energie op? Om deze en andere vragen die samenhangen met de klimaatverandering en de ligging van ons land in een rivierdelta te kunnen onderzoeken, gaf het ministerie van BZK in 2023 een opdracht aan drie ontwerpbureaus, die onder begeleiding van Platform Ontwerp NL – de samenwerking van de beroeps- en brancheverenigingen van de ruimtelijke disciplines – ontwerpend onderzoek deden naar Nederland in 2100.

De resultaten van deze What-if verkenningen zijn maandag 3 juni gepresenteerd in het auditorium van het ministerie van BZK. Het eerste exemplaar is feestelijk overhandigd aan Irene Jansen, directeur Ruimtelijk Beleid. De drie bureaus presenteerden allereerst de keuzematrix, die is ontwikkeld om voorafgaand aan het maken van een scenario, de benodigde ingrediënten te selecteren. Door telkens te bepalen welke ‘stand’ een variabele heeft,  kun je uiteenlopende toekomstscenario’s verkennen en vergelijken. Zo zijn er keuzes te maken tussen technisch of natuurlijk watersysteem, kun je maatschappijbeelden kiezen die meer lokaal of mondiaal zijn, of kun je energieopwekking als lokale aangelegenheid beschouwen of als internationale opgave.

Kracht van ver weg kijken

MVRDV, Feddes/Olthof en IMOSS maakten vervolgens vanuit een zelfgekozen motto ieder een uitwerking voor de lage veenlandschappen in het westen van het land en voor de hoge zandgronden in het oosten. Daarbij deden zij uitspraken over waar en op welke manier we woningen zouden moeten bouwen, hoe we de laaggelegen steden kunnen beschermen, maar ook hoe we de landschappen rond deze deltasteden kunnen inrichten als laboratoria voor natte teelten en nieuwe vormen van transport en vervoer over water.

Jutta Hinterleitner, trekker Platform Ontwerp NL: “De resultaten laten toekomsten zien die heel anders zijn dan wat we nu kennen, maar doemscenario’s zijn het zeker niet. Er ontstaan nieuwe kwaliteiten waar je naar zou kunnen verlangen. Bijvoorbeeld het wonen langs sprengbeken op de hoge zandgronden, waar de waterhuishouding op orde is gebracht en hout wordt verbouwd als bouwmateriaal voor woningen in hoge dichtheden. Maar ook de vernatte veensteden, en de dorpen die dichter op en in samenhang met het water gaan functioneren, bieden wenkende perspectieven.

Het moet nog verder worden uitgewerkt, ingevuld en vormgegeven, maar de ideeën van de betrokken ontwerpers helpen om richtingen te schetsen die we op kunnen richting een duurzame toekomst.”

Lees het volledige onderzoeksrapport op Platformontwerp.nl

Platform Ontwerp NL is een samenwerkingsverband van BNA, NL Ingenieurs, BNSP, Federatie Ruimtelijke Kwaliteit, NVTL, Vereniging Deltametropool en BNI